İSLAMİ HAREKET ÜZERİNE -9- ÇIKIŞ YOLUNUN ADI ISLAH EKOLÜ

Yeryüzünde fesadın, zulmün, sömürünün olabildiğine yaygınlaştığı günümüzde, bu azgın ve sapkın gidişe dur diyecek bir haykırışı tüm dünya halkları canı gönülden bekliyor iken ve çok sayıda çevreden sözde çözüm önerileri ve itiraz sesleri de yükseldiği halde, neden acaba geniş halk kitlelerinde bu söylemler bir heyecan uyandıramamaktadır?!

Hakim post-postmodern paradigma, insanı ve dahi insanlığı dönüşü olmayan bir felakete sürüklerken, devasa askeri gücünü zaman zaman devreye sokup, vahşi barbar yüzünü göstererek itirazları baskı altında tutmakla birlikte, çoğu vakit buna ihtiyaç dahi duymadan, dünyanın her bir köşesindeki farklı din, dil ve ırktan geniş insan yığınlarını, nasıl oluyor da kurmuş olduğu fesat düzeninin gönüllü köleleri haline getirebiliyor?

Diğer din ve ideolojilerin, insanlığa söyleyecek bir sözünün kalmadığını iddia eden biz Müslümanlar, yalnız İslam aleminin değil, tüm dünyanın maruz kaldığı bu çürümeye karşı gerekli meydan okumayı yapabilecek konumda mıyız?

Ekini ve nesli fesada uğratan seküler akıl/sızlığın inhirafından şikayet etmekten öte bir şeyler yapabilecek durumda mıyız? Dünyada hüküm süren küresel çetelerin ülkeleri kontrol etme mekanizmalarını ne kadar idrak edebilmekteyiz? Mevcut alimlerimiz, kanaat önderlerimiz, akademisyenlerimiz, fikri ve siyasi liderlerimiz zamanın ruhunu kavrayabilmiş gözüküyorlar mı? Ya da bütüncül bir bakış ile çağımızı fıkhedebilecek imkanlara sahip olduklarından emin miyiz?

İnsanlığın içinden geçtiği süreç ve tanıklık ettiğimiz devasa altüst oluşlar tarihte yaşanan büyük kırılma noktalarının bir benzeri midir? Siyasi ve toplumsal çalkantıların, büyük kaos ve acıların yaşandığı günümüzde, bunları aşan bir varoluşsal krizin eşiğinde miyiz?

İnsanlığın binlerce yıldır büyük meydan okumalar karşısında her kendini aciz hissedişinde yaptığı gibi bizlerde çözümü kıyamet senaryolarına mı havale edeceğiz?

Eğitim sistemimiz, örgütlenme şekillerimiz, tarihi derinliğimiz, gelecek ufkumuz ve içinde bulunduğumuz zindanlar ; günümüzde tartışılan transhümanizm, posthümanizm, sanal/gerçek dünya ve yapay zeka tartışmalarında bizlere nasıl bir rol biçmektedir?

Küçük bir azınlık dışında nasıl bir süreç/sizlikten geçtiğimizi etraflı bir şekilde anlamayı bir kenara bırakın, anlama çabasına dahi şahitlik ettiğimiz söylenebilir mi?

Konvansiyonel düşünce sistematiği ile karşı karşıya olduğumuz meydan okumalara cevap üretebileceğimizi düşünüyor muyuz?

Evet, soruları çoğaltıp sorunlarımızı uzatmak mümkündür. Müslüman dünyanın bunlara cevabı nedir? Elbette bu konular üzerinde kafa yorup çözüm arayan kişi ve gruplar vardır. Peki hangi ekol bu varoluşsal meydan okumaları anlayıp anlamlandırmaya daha yatkındır dersiniz?

İslam dini Tevhit akidesi üzerine kurulup vahdeti önemsemiş olmakla birlikte tarih boyunca müntesipleri arasında çok sayıda mezhep ve meşrep kurulmuş ve kurulmaya devam etmektedir. İnsanın olduğu yerde bu gayet doğal bir durum olarak kabul edilmiş ve Müslümanlar kesrette vahdet formülasyonu ile bunun bir çelişki değil zenginlik olduğunu dile getirmişlerdir.

Bu eğilimler farklı birçok kategori altında toplanmış ve ekoller değişik isimler ile anılır olmuştur. Mevcut durumu anlamak için yapılan bazı çalışmalar bu eğilimleri üç ana başlıkta toplamıştır. Bunlar Gelenekçi Ekol, Modernist Ekol ve Islahatçı Ekol olarak ifade edilmektedir.

Müslümanların ve tüm insanlığın içinde bulunduğu bu kaosa ve tehditlere karşı cevap üretmeye en yatkın çizginin ISLAH EKOLÜ olduğunu düşünüyorum.

Kelime olarak, iyi olmak, barıştırmak, tamir etmek, düzeltmek, bir şeye layık -uygun olmak anlamlarına gelen Islah kavramı; bozulma, çürüme manasındaki fesat kelimesinin zıddıdır. Kuran’ın temel kavramlarından olan ıslah terimi aslında doğal, fıtri, canlı ve eşyanın faydalı ve bozulmamış halini ifade ederken, fesat ise fıtratın bozulup eşyanın zararlı hale dönüşmesini ifade etmektedir. Bu hali ile hak – batıl, tevhit ve şirk mücadelesinin farklı bir vechesini anlamlandıran bu terimler sosyal, siyasal ve bilimsel hayatta karşımıza Muslihlerin (Islahçılar) iyiliği ; Mufsidlerin (Bozguncular)ise fesadı-kötülüğü yayma çabası ve bu iki grubun adalet ve zulüm eksenindeki mücadelesi şeklinde karşımıza çıkmaktadır.

Islah kavramı son dönemlerde Müslümanlar arasında anlam kaymasına uğramış ve içinde uzlaşmacılığı ve sağcılaşmayı da barındırıyormuş gibi bir izlenim yüklenmiştir. Bu anlam bozulmasında Osmanlının son dönemlerinde devlet idaresinin çöküşünü önlemek için çıkardığı ve batılılaşmaya yol açan fermana Islahat Fermanı adının verilmesinin de etkisi olduğu söylenmektedir. Yine İran İslam Devrimi sonrasında Müslümanlar arasında Islah kavramı yerine inkılap/devrim kelimesinin kullanılması ve ’’ ıslahatçı ‘’ nitelemesine olumsuz anlamlar yüklenmesi de tarihi bir vakıa olarak bilinmektedir. Halbuki devrim daha çok devlet aygıtını devirmeyi esas alan bir kelime iken, ıslah kavramı ise kişi ve toplumun iyileşmesi sonucundaki bir dönüşümü/devrimi esas alması bakımından daha kuşatıcı ve olumlu anlamlara haizdir.

Islah ekolünü diğer iki ekolden daha avantajlı hale getiren en önemli husus, tarih ile gelecek, akıl ile vahy, düşünce ile aksiyon, dünya ile ahiret ve yerellik ile evrensellik gibi çok sayıda gerilim üreten fay hattında, dengeli ve kuşatıcı bir yol izleyebilme kapasitesine sahip olmasıdır.

Tevhit ve adalet vurgusu sarsılmaz bir ilkesel duruşa işaret ederken, içtihat ve cihat coşkusu ise her türlü zulme ve saldırıya karşı kesintisiz bir direniş azmine ve yenilenmiş yüzlerle karşısına çıkacak postmodern ayartıcı meydan okumalara karşı muazzam bir akletme yeteneğine ve geniş ufka delalet etmektedir.

İslami Hareket, Islah ekolü olarak modern zamanlarda yüzleştiği tehditler karşısında kendi dinamiklerini harekete geçirebilmiş midir? Denilir ise, cevabımız çok da olumlu olmayacaktır. Bu durum yaklaşık iki asırdır ortaya konan fikri ve toplumsal çabaları görmediğimiz ya da küçümsediğimiz anlamına gelmez. Bilakis çok sayıda doğru analiz ve çözümlemelere bunun yanında inanılmaz direniş ve biriktirilmiş tecrübelere rağmen, İslami hareket ümmeti tarih dışı kalmaktan kurtaramamıştır.

O vakit Islah Ekolüne düşen en büyük görev çok geç olmadan kuvveden fiile çıkış imkanlarının oluşturulacağı vasatı inşa etmek olmalıdır. Çünkü bu büyük meydan okumayı yapacak olan nesillerin bizlerden daha donanımlı olması gerekmektedir. Şu anki kadrolarımız geçmiş tecrübeyi toparlayıp ortak aklı oluşturabilir ve O neslin neşvünema bulacağı çevre şartlarını hazırlayabilir ise büyük bir iş yapmış olacaktır. Bu kurgu ertelemeci ya da Mehdi’yi göreve çağıran bir anlayıştan ziyade mevcut imkanların değerlendirilmesinin bir sonucu olarak okunmalıdır.

İnsanlığın tecrübesini önemli gören Islah ekolü büyük meydan okuma hamlesinde, Gelenekçi ve Modernist ekolün enerjisini de Ümmetin kurtuluşuna yönlendirecek hikmetli yolu elbette bulacaktır.

Yazarımızın Konu ile İlgili Yazısının Diğer Bölümleri İçin Tıklayınız:

http://www.hertaraf.com/koseyazisi-isa-ozcelik-islami-hareket-uzerine-8-yerlilik-953

http://www.hertaraf.com/koseyazisi-isa-ozcelik-iktidar-statuko-degisim-islami-hareket-uzerine-7-909

http://www.hertaraf.com/koseyazisi-islami-hareket-uzerine-6-devlet-ve-cemaatlerle-olan-iletisim-873

http://www.hertaraf.com/koseyazisi-islami-hareket-uzerine-5-yenilik-asla-bagli-bir-usul-ile-olmali-845

http://www.hertaraf.com/koseyazisi-islami-hareket-uzerine-4-muhtemel-olusum-manzaralari-797

http://www.hertaraf.com/koseyazisi-islami-hareket-olusum-manzaralari-3-775

http://www.hertaraf.com/koseyazisi-islami-hareket-uzerine--2-ilkeler-732

http://www.hertaraf.com/koseyazisi-islami-hareket-uzerine-1-699

http://www.hertaraf.com/koseyazisi-isa-ozcelik-islami-hareket-uzerine-8-yerlilik-953